Sau đây mình xin hướng dẫn cho các bạn cách sữa chữa bóng chữ U một cách hoàn chỉnh nhất.
1. Tìm hiểu về cấu tạo bóng đèn chữ U:
Trong bóng đèn chữ U có 3 linh kiện chính, là:
(1) Hơi thủy ngân, khi bị kích thích sẽ phát ra tia tử ngoại.
(2) Hai sợi tim đèn ở 2 đầu chân chữ U, dùng nung nóng khí thủy ngân trong ống. Tim đèn được cấu tạo bằng vonfram là một kim loại có điện trở rất nhỏ khi ở nhiệt độ ngoài trời hay trong phòng và điện trở tăng khi nhiệt độ tăng. Khi đèn sáng nội trở của bóng đèn sẽ bằng 0 ohm hoặc lớn hơn một chút.
(3) Lớp bột phốt pho mỏng phủ ở mặt trong của ống chữ U, dùng để chuyển đổi bước sóng của tia tử ngoại ra dạng ánh sáng trắng (nên còn gọi là đèn ống nhật quang).
Toàn phần board mạch ráp trên một mạch in dạng hình tròn và đặt dưới chân đèn (Bạn xem hình).
2. Sơ đồ nguyên lý và giải thích:
Cách thức hoạt động của bóng chữ U:
– 4 diode nắn dòng xoay chiều ra dạng dòng xung một chiều và cho nạp vào tụ 10uF.
* Dùng 2 transistor với biến áp xuyến tạo tác dụng hồi tiếp dao động. Mạch sẽ tạo ra dòng xung ở mức áp cao để cấp cho đèn huỳnh quang. Để mạch dao động dễ chạy, người ta mạch bằng DIAC (loại 32V).
* Dòng điện chảy qua đèn sẽ được ổn dòng với cuộn self L2 và còn cấp dòng cho sợi tim qua tụ chịu volt cao (1.2KV).
Chức năng của các cuộn dây trong bóng chữ U:
(1) Biến áp xuyến trên đó quấn 3 cuộn dây (3 vòng, 3 vòng, 3 vòng) để tạo tín hiệu hồi tiếp, kích chạy tầng dao động kéo đẩy.
(2) Cuộn ổn dòng L2, cuộn này thường quấn nhiều vòng (150 vòng) trên một nòng từ hở thường là EE12.
(3) Cuộn dây L1 đặt trên đường nguồn AC, kết hợp với tụ 0.1uF dùng để lọc nhiễu, tránh nhiễu nhiễm vào đường nguồn AC. F1 là cầu chì hoặc người ta cũng thường dùng trở 10 Ohm để hạn dòng lúc mới cắm điện, nó cũng là điện trở cầu chì, dùng để cắt dòng khi trong mạch có linh kiện bị chạm.
Mạch tạo áp cao để khởi động bóng chữ U:
– Điện áp AC 220V được cho nắn dòng, tạo ra dạng dòng xung một chiều, cho nạp vào 2 tụ hóa 10uF 400V tạo ra mức volt B+ cao, công dụng của tụ 220 nF dùng để lọc nhiễu tấn số cao. Các diode D1, D2, D7 dùng chống dòng điện ngược. Mạch dao động dạng kéo đẩy chạy với 2 transistor Q1, Q2 (Thường là 13007, 13003…).
– Đường hồi tiếp lấy trên biến áp xuyến T1 (Trên đó có 1 cuộn sơ cấp và 2 cuộn thứ cấp giống nhau).
– Các điện trở R2, R5 (22 ohm x 2) có tác dụng hạn dòng. Diac DA (30V) có vùng điện trở âm nên được dùng làm linh kiện mồi, kích chạy mạch dao động. Các điện trở R3, R4 và Rd, tụ Cd lấy áp mồi, kích chạy mạch dao động. Các điện trở R1, R2, và D8 dùng cân bằng mạch kéo đẩy.
– Điện áp ngả ra (điểm OUT) cấp dòng, dòng điện chảy qua cuộn sơ của biến áp T1 để tạo tác dụng hồi tiếp , dòng điện qua cuộn hạn dòng (biến áp T2, hay cuộn self), qua 2 tim đèn và tụ C3 và qua tụ C6 để làm sáng đèn ở mức áp đủ thấp nhầm tránh làm đen đầu các ống đèn huỳnh quang.
3. Các hư hư thường gặp:
* Nổ các tụ lọc hóa học sau cầu diode (Bạn phải thay bằng loại tụ chịu được volt cao). Đèn thường nháy mạnh và đôi lúc không khởi động được
* Đứt cầu chì do chạm các transistor.
* Chạm cuộn dây hạn dòng, nóng lõi làm biến dạng.
* Hở chân các transistor hay cháy bo mạch in do quá nóng.
Bạn có thể liên lạc trực thoại với mình Nguyễn Hoàng Xô, SĐT: 01689937723 hay comment vào bài viết này ở đây để được giúp đỡ.
